মাছ, মাংস নে পনীৰ – কোন বিধ খাদ্য ভাল? জানিবলৈ পঢ়িব।
( অপূৰ্ব দাস )
আজিকালি স্বাস্থ্য সম্পৰ্কে ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পোৱা সজাগতাৰ বাবেই মানুহে নিজৰ খাদ্য তালিকাত কি কি অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব লাগে সেই বিষয়ে চিন্তা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। মাছ, মাংস আৰু পনীৰ আটাইবোৰেই প্ৰটিনৰ প্ৰধান উৎস আৰু শৰীৰৰ পুষ্টি প্ৰদানত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। কিন্তু ইয়াৰে কোনবিধ বিকল্প ভাল সেইটো নিৰ্ণয় কৰাটো সহজ নহয়, কিয়নো ই ব্যক্তিজনৰ বয়স, জীৱনশৈলী, স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা, ধৰ্মীয় বিশ্বাস আৰু ব্যক্তিগত পছন্দৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। এই তিনিটা খাদ্যৰ তুলনামূলক বিশ্লেষণ কৰা যাওক।
১/ প্ৰটিনৰ গুণগত মান
তিনিওটা খাদ্যই উচ্চমানৰ প্ৰটিন প্ৰদান কৰে:
(ক) মাছ: মাছতো প্ৰ'টিন থাকে, কিন্তু চৰ্বি অতি কম আৰু সহজে হজম হয়। ইয়াত ওমেগা-৩ ফেটি এচিড থাকে যি হৃদযন্ত্ৰ আৰু মগজুৰ বাবে অত্যন্ত উপকাৰী।
(খ) মাংসঃ মাংস বিশেষকৈ ৰঙা মাংস (যেনে ছাগলী বা গৰুৰ মাংস) প্ৰচুৰ পৰিমাণে প্ৰটিন, আইৰণ আৰু ভিটামিন বি ১২ থাকে যদিও ইয়াত সংপৃক্ত ( বেয়া চৰ্বি ) চৰ্বিৰ পৰিমাণো বেছি যিয়ে হৃদৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে। কিন্তু ঘৰুৱা কুকুৰাৰ মাংস লঘু আৰু হজম কৰিবলৈ কিছু সহজ।
(গ) পনীৰঃ নিৰামিষভোজীৰ বাবে পনীৰ এক উৎকৃষ্ট প্ৰটিনৰ উৎস। ইয়াত কেলচিয়াম, ভিটামিন ডি আৰু চৰ্বি থাকে। ই নিৰামিষভোজীৰ হাড় মজবুত আৰু পেশীৰ বিকাশত সহায় কৰে।
২/ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ
(ক) মাছঃ হৃদৰোগ, উচ্চ ৰক্তচাপ আৰু প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰাত সহায়ক। বিশেষকৈ ছালমন আৰু টুনা আদি সাগৰীয় মাছ হৃদযন্ত্ৰৰ বাবে অতি উপকাৰী।
(খ) মাংসঃ সীমিত পৰিমাণত আৰু চৰ্বি নোহোৱাকৈ খালে মাংসও উপকাৰী হ’ব পাৰে। কিন্তু অত্যধিক ৰঙা মাংস বা প্ৰচেছড মাংস (যেনে চচ্চেজ, বেকন) খালে কেন্সাৰ, কলেষ্টেৰল আৰু মেদবহুলতাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়।
(গ) পনীৰঃ ই এবিধ পুষ্টিকৰ বিকল্প যদিও ইয়াত চেচুৰেটেড ফেট আৰু কেলৰি বেছি থাকে। যিসকল লোকে ওজন কমাব বিচাৰে তেওঁলোকে সীমিত পৰিমাণে পনীৰ সেৱন কৰিব লাগে।
৩/ কোন বিধ হজম কৰিবলৈ ভাল?
(ক) মাছ: ই আটাইতকৈ দ্ৰুত হজম হোৱা অ-নিৰামিষ বিকল্প। ইয়াত লঘু প্ৰটিন থাকে আৰু ই পেটত চাপ নপৰে।
(খ) মাংস: বিশেষকৈ ৰঙা মাংস হজম হ’বলৈ বেছি সময় লাগে। পাচনতন্ত্ৰৰ সমস্যা থকা লোকৰ বাবে ই গধুৰ বুলি প্ৰমাণিত হ’ব পাৰে। যেনে - ছাগলীৰ মাংস, গো বা মʼহৰ মাংস, হাঁহৰ মাংস ইত্যাদি।
(গ) পনীৰ : পনীৰক নিৰামিষ আৰু লঘু বুলি গণ্য কৰা হয় যদিও কিছুমান লোকে লেক্ট’জ অসহিষ্ণুতাৰ বাবে গেছ বা বদহজমৰ সন্মুখীন হ’ব পাৰে।
৪/ ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক দিশ
ভাৰতৰ দৰে দেশত ধৰ্মীয় বিশ্বাসেও খাদ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলায়। বহুতে ধৰ্মীয় কাৰণত মাংস বা মাছ নাখায়।
বিশুদ্ধ নিৰামিষভোজীয়ে পনীৰ পছন্দ কৰে। কিছুমান উৎসৱত মাংস খোৱা নিষিদ্ধ।
৫/ পৰিৱেশৰ দৃষ্টিভংগী
মাংস আৰু মাছ উৎপাদনে অধিক প্ৰাকৃতিক সম্পদ খৰচ কৰে আৰু লগতে অধিক সেউজ গৃহ গেছৰ নিৰ্গমনৰ সৃষ্টি কৰে। পনীৰ উৎপাদনৰ প্ৰভাৱ তুলনামূলকভাৱে কম যদিও দুগ্ধ উদ্যোগেও পৰিৱেশৰ ওপৰত হেঁচা প্ৰয়োগ কৰে।
কোনটো খালে ভাল?
যদি আপুনি হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্যৰ যত্ন লৈছে তেন্তে মাছটোৱেই উত্তম বিকল্প।
যদি আপুনি বডি বিল্ডিং বা ওজন বৃদ্ধিৰ বাবে বিচাৰিছে, তেন্তে মাংস আৰু পনীৰ দুয়োটাই উপকাৰী হ’ব পাৰে – কিন্তু ভাৰসাম্যতা গুৰুত্বপূৰ্ণ।
যদি আপুনি নিৰামিষভোজী বা ধৰ্মীয় কাৰণত মাংস নাখায় তেন্তে পনীৰ এক উত্তম বিকল্প।
প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ প্ৰয়োজন আৰু পৰিস্থিতি বেলেগ বেলেগ। গতিকে সকলোৰে বাবে এটা কথাই উত্তম বুলি কোৱাটো উচিত নহয়। মাছ হওক, মাংস হওক বা পানীৰ হওক, সুষম আৰু মধ্যমীয়া পৰিমাণত খোৱাটোৱেই আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ।
বি:দ্ৰ: যদি আপোনাৰ কোনো ৰোগ যেনে হৃদৰোগ, উচ্চ বি পি, কলেষ্টেৰল বা ডায়েবেটিছ আছে, তেন্তে চিকিৎসক বা পুষ্টিবিদৰ পৰামৰ্শ লোৱাৰ পিছতহে খাদ্য সলনি কৰক।
